<p class="is-layout-flow wp-block-group-is-layout-flow">Nessa parceria entre SciCast e JMCast, mergulhamos nas histórias, mitos e equívocos por trás de três nomes que todo mundo encontrou na escola: Pitágoras, Bhaskara e Descartes. De um teorema que não é exatamente “dele”, passando por uma fórmula que o Brasil batizou de maneira única, até um filósofo que nunca desenhou o plano cartesiano — mas mudou para sempre a matemática —, revelamos o que é lenda, o que é história e o que realmente transformou a ciência. Se você sempre quis entender o que existe além dos livros didáticos, este episódio é para você.</p>
<p><iframe loading="lazy" title="Desfazendo mitos e lendas: Pitágoras, Bhaskara e Descartes (SciCast #671)" src="https://omny.fm/shows/scicast/desfazendo-mitos-e-lendas-pit-goras-bhaskara-e-descartes-scicast-671/embed?style=cover" width="100%" height="180" frameborder="0"></iframe></p>
<p> </p>
<p> </p>
<div class="wp-block-group"><div class="wp-block-group__inner-container">
<div class="wp-block-group">
<div class="wp-block-group__inner-container">
<div class="wp-block-group__inner-container">
<p><span id="more-66116"></span></p>
</div>
</div>
</div>
<div class="wp-block-group"><a href="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2025/12/ScicastCapa671.jpg?ssl=1"><img data-recalc-dims="1" loading="lazy" decoding="async" class="aligncenter size-large wp-image-66121" src="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2025/12/ScicastCapa671.jpg?resize=300%2C300&ssl=1" alt="" width="300" height="300" srcset="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2025/12/ScicastCapa671.jpg?resize=300%2C300&ssl=1 300w, https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2025/12/ScicastCapa671.jpg?resize=150%2C150&ssl=1 150w, https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2025/12/ScicastCapa671.jpg?resize=100%2C100&ssl=1 100w, https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2025/12/ScicastCapa671.jpg?w=1000&ssl=1 1000w" sizes="auto, (max-width: 300px) 100vw, 300px" /></a><br />
<p> </p>
<div class="wp-block-group__inner-container" style="text-align: center;">
<div class="wp-block-group__inner-container">
<div class="wp-block-group">
<div class="wp-block-group__inner-container"><hr /></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="wp-block-group">
<div class="wp-block-group__inner-container">
<h3 style="text-align: center;"><strong>Patronato do SciCast:</strong></h3>
<p style="text-align: center;"><a href="http://www.patreon.com/scicast"><strong>1. Patreon SciCast</strong></a></p>
<p style="text-align: center;"><strong><a href="https://apoia.se/scicast">2. Apoia.se/Scicast</a></strong></p>
</div>
<p><a href="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Boas-vindas-scicast-feed.png?ssl=1"><img data-recalc-dims="1" loading="lazy" decoding="async" class="aligncenter size-large wp-image-62345" src="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Boas-vindas-scicast-feed.png?resize=300%2C300&ssl=1" alt="" width="300" height="300" srcset="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Boas-vindas-scicast-feed.png?resize=300%2C300&ssl=1 300w, https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Boas-vindas-scicast-feed.png?resize=150%2C150&ssl=1 150w, https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Boas-vindas-scicast-feed.png?resize=100%2C100&ssl=1 100w, https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Boas-vindas-scicast-feed.png?w=1080&ssl=1 1080w" sizes="auto, (max-width: 300px) 100vw, 300px" /></a></p>
<div class="wp-block-group__inner-container">
<p> </p>
<p style="text-align: center;"><strong>3. Nos ajude via Pix também, chave: <em>
[email protected]</em> ou acesse o QRcode:</strong><a href="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Imagem-do-WhatsApp-de-2024-05-02-as-12.23.10_88282c26.jpg?ssl=1"><img data-recalc-dims="1" loading="lazy" decoding="async" class="aligncenter size-large wp-image-62346" src="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Imagem-do-WhatsApp-de-2024-05-02-as-12.23.10_88282c26.jpg?resize=300%2C275&ssl=1" alt="" width="300" height="275" srcset="https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Imagem-do-WhatsApp-de-2024-05-02-as-12.23.10_88282c26.jpg?resize=300%2C275&ssl=1 300w, https://i0.wp.com/www.deviante.com.br/wp-content/uploads/2024/05/Imagem-do-WhatsApp-de-2024-05-02-as-12.23.10_88282c26.jpg?w=645&ssl=1 645w" sizes="auto, (max-width: 300px) 100vw, 300px" /></a></p>
<p> </p>
<p style="text-align: center;">Sua pequena contribuição ajuda o Portal Deviante a continuar divulgando Ciência!</p>
</div>
<div class="wp-block-group__inner-container"><hr />
<p style="text-align: center;"><strong>Contatos:</strong></p>
<ul>
<li><a href="mailto:
[email protected]" target="_blank" rel="noopener">
[email protected]</a></li>
<li><a href="https://twitter.com/scicastpodcast" target="_blank" rel="noopener">https://twitter.com/scicastpodcast</a></li>
<li><a href="https://www.facebook.com/scicastpodcast" target="_blank" rel="noopener">https://www.facebook.com/scicastpodcast</a></li>
<li><a href="https://www.instagram.com/PortalDeviante/">https://www.instagram.com/PortalDeviante/</a></li>
</ul>
<p style="text-align: center;">Fale conosco! E não esqueça de deixar o seu comentário na postagem desse episódio!</p>
<hr />
<p style="text-align: center;"><strong>Expediente:</strong></p>
<p style="text-align: left;"><strong>Produção Geral:</strong> <a href="https://twitter.com/FernandesTarik" target="_blank" rel="noopener">Tarik Fernandes</a> e André Trapani</p>
<p style="text-align: left;"><strong>Equipe de Gravação: </strong>Fenando Malta, Marcelo de Matos, Roberto Spinelli, Luiza Lima, Marcelo Rainha, Marcello Amadeo</p>
<p style="text-align: left;"><b>Citação ABNT: </b>Scicast #671: Desfazendo mitos e lendas: Pitágoras, Bhaskara e Descartes. Locução: Fenando Malta, Marcelo de Matos, Roberto Spinelli, Luiza Lima, Marcelo Rainha, Marcello Amadeo. [S.l.] Portal Deviante, 01/12/2025. Podcast. Disponível em: <a href="https://www.deviante.com.br/podcasts/scicast-671">https://www.deviante.com.br/podcasts/scicast-671</a></p>
<p><strong>Imagem de capa: <br /><br /></strong></p>
<hr /></div>
</div>
</div>
</div>
<p style="text-align: center;"><strong>Expotea:</strong></p>
<p><a href="https://expotea.com.br/">https://expotea.com.br/</a><br /><br /><a href="https://www.instagram.com/expoteabrasil/">https://www.instagram.com/expoteabrasil/</a></p>
<div class="wp-block-group">
<div class="wp-block-group"><hr />
<h3 style="text-align: center;">Referências e Indicações</h3>
</div>
</div></div>
<p><b>Sugestões de literatura</b><b>:</b></p>
<ul>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><span style="font-weight: 400;">Tatiana Roque: </span><b><i>História da Matemática: uma visão crítica, desfazendo mitos e lendas </i></b><span style="font-weight: 400;">(Zahar, 2012).</span><span style="font-weight: 400;"><br /></span><span style="font-weight: 400;">Dialoga diretamente com a proposta do ep e a crítica a mitos historiográficos. [</span><a href="https://www.professoresdematematica.com.br/wa_files/Topicos_20de_20Historia_20da_20Matematica_28PROFMAT_29_TatianaRoque_Pitombeira.pdf"><span style="font-weight: 400;">pdf aqui</span></a><span style="font-weight: 400;">]</span></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><b>Três teoremas de Pitágoras: entre a Escola Pitagórica, os Elementos de Euclides e os livros didáticos </b><span style="font-weight: 400;">– Aline Caetano da Silva Bernardes, Bruna Moustapha-Corrêa, Marcello Amadeo (Livraria da Física, 2025) [</span><a href="https://www.crephimat.com.br/visor_mnc.php?id_t=134"><span style="font-weight: 400;">pdf aqui</span></a><span style="font-weight: 400;">]</span></li>
</ul>
<p> </p>
<p><b>Referências / Artigos:</b></p>
<ul>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><span style="font-weight: 400;">A Short History of the Discovery of Pythagoras’ Theorem and NO, it wasn’t only Pythagoras’ Discovery! </span><a href="https://tomrocksmaths.com/wp-content/uploads/2020/04/guneeka-chitkara.pdf"><span style="font-weight: 400;">https://tomrocksmaths.com/wp-content/uploads/2020/04/guneeka-chitkara.pdf</span></a></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><span style="font-weight: 400;">Thighs: Pythagorean, Biblical and Other: </span><a href="https://vridar.org/2020/04/30/thighs-pythagorean-biblical-and-other/"><span style="font-weight: 400;">https://vridar.org/2020/04/30/thighs-pythagorean-biblical-and-other/</span></a></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><span style="font-weight: 400;">Quem é o Bhaskara da fórmula matemática </span><a href="https://super.abril.com.br/coluna/oraculo/quem-e-o-bhaskara-da-formula-matematica/"><span style="font-weight: 400;">https://super.abril.com.br/coluna/oraculo/quem-e-o-bhaskara-da-formula-matematica/</span></a></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><span style="font-weight: 400;">HISTÓRIA DA EQUAÇÃO DO SEGUNDO GRAU EM LIVROS DIDÁTICOS – </span><a href="https://www.sbembrasil.org.br/files/XIENEM/pdf/2832_1080_ID.pdf"><span style="font-weight: 400;">https://www.sbembrasil.org.br/files/XIENEM/pdf/2832_1080_ID.pdf</span></a></li>
</ul>
<p><b>Sugestões de episódios JMcast:</b></p>
<ul>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Bhaskara: de quem é a fórmula? | T3#27 <a href="https://open.spotify.com/episode/2S5acSefdEHkhOeA78xdBg?si=a8c04f97512b495d">https://open.spotify.com/episode/2S5acSefdEHkhOeA78xdBg?si=a8c04f97512b495d </a><br />Matemática Grega: Pitágoras | T3#17 <a href="https://open.spotify.com/episode/2Yl58LtBbwUNa0cq5TuZ8h?si=1cd35b0dab3a4c06">https://open.spotify.com/episode/2Yl58LtBbwUNa0cq5TuZ8h?si=1cd35b0dab3a4c06</a> <br />Geometria Analítica de Descartes X Fermat | T2#6 <a href="https://open.spotify.com/episode/3DuPGIP33ohAozt8LufLTV?si=80748dd0937c41bf">https://open.spotify.com/episode/3DuPGIP33ohAozt8LufLTV?si=80748dd0937c41bf </a></li>
</ul>