Nasıl Olunur

Bu bölümde konuğum davranış nörolojisi ve nöropsikiyatri alanlarında çalışan Doktor Diler Acar. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi'ndeki eğitiminin hemen ardından ABD'ye giden, oradaki eğitim ve araştırmalarının ardından yaklaşık 25 yıl boyunca Harvard Üniversitesi’ne bağlı Brigham and Womens Hospital’da Davranışsal Nöroloji bölümünde çalışan Acar, 2022 yılından bu yana Türkiye'de. Özellikle demans ve alzheimer üzerine çalışan Acar ile özellikle dünyada olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı artan Alzheimer üzerine konuştuk. Birkaç konu başlığını da yazayım: Alzheimer nedir, tanısı nasıl yapılır? Hangi tür unutkanlıklar birer belirtidir? Alzheimer genetik mi, kaç yaşlarında görülüyor, belirtileri nelerdir? Demans nedir, Alzheimer nedir? Alzheimer önlenebilir mi, iyileşebilir mi? Çevresindeki yüzleri tanımayan, bir kaza ile daha önce bilmediği bir dili konuşmaya başlayan, derinlik algısını yitiren, karakter değişimi gösteren hastalar Sudoku, bulmaca çözmek ne kadar etkili? Hangi fiziksel ve ruhsal şartlar beyin için iyi, hangileri çok kötü? Menopoz, az uyku, stres, ağız temizliği, kardiyovasküler hastalıkların zihne - Alzheimer'a etkisi.

Nasıl Olunur’un 234’üncü bölümünde konu menopoz; konuğum Operatör Doktor Banu Çiftçi. Çiftçi, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı. Mesleğinin ilk yıllarını da özellikle bu alanda başarılı çalışmalar yaparak, çocuk sahibi olamayan pek çok kişinin anne-baba olmasını sağlayarak geçiriyor. 34 yaşında aniden yaşadığı 'erken menopoz' süreciyle başka bir döneme giriyor. O dönemleri yayına bırakayım... Bugün sadece ve özellikle menopoz üzerine çalışan, sürekli araştıran biri Op. Dr. Banu Çiftçi. Belki konuğum hakkında çok özel bir bilgi verdim ama bu durum hem yayını başkalaştırdı hem de Banu Hanım’ın menopozu anlama, anlatma, kadınlara derman olma çabasının daha iyi anlaşılmasını sağlayacağını düşünüyorum. Bazı konu başlıkları da vereyim:   ·      Menopoz nedir? Hastalık mıdır? ·      Menopoza girmesek oluyor mu? ·      Menopoz dönemleri, yaş aralıkları neler? Menopoz geciktirilebilir mi? ·      ‘Aslında’ östrojen nedir? Progesteron nedir? Vücutta ne işe yarar, yokluklarında ne gibi sıkıntılar yaratırlar? ·      Hormon tedavisinin yeri ve önemi! Nedir, ne değildir? ·      Menopoz döneminde devlet desteği ·      Erken menopoz nedir? ·      Erken menopozdan geri dönüş var mı? ·      Menopoz dönemi belirtileri, yapılması gerekenler… ·      Biyoeşdeğer hormon tedavisi nedir, ne değildir? ·      Menopoz-hormon-kanser ilişkisi hangi dönemde nasıl kuruldu? Bugün neredeyiz? ·      Menopoz ile ilgili doktor desteği ne zaman alınmalı, geç kalmak söz konusu mu? . . Ne mutlu ki, bu bölümde bir de destekçim var: Penti. Konuğum bile belli değildi. Markanın iki yıllık bir çalışma süreci sonunda ‘Benim Menopozum’ isminde kolajen içerikli, serinleten, ultraviyole etkili iç çamaşırları, pijama ve atletleri içeren bir serisi olduğunu öğrenince ben aradım onları. Onların araştırmalarını, yaş almayı kucaklayan ‘pro-aging’ kavramına yaklaşımlarını da aktarmak istedim. Özetle benim bir #işbirliğim var bu bölümde. Banu Hanım’ın bu durumla bir ilgisi yok ama incelik gösterdi. Bu defa "umarım seversiniz" demeyeceğim bölüm için, umarım "bu bölümden çok faydalanırsınız"; iyi gelsin!

Konuğum bağlama üstadı, Türk halk müziği sanatçısı ve eğitimci Erdal Erzincan. Soyadı Erzincan, ancak Erdal Bey aslında Erzurumlu; o 10 yaşına gelene kadar elektriği olmayan bir köyde büyümüş. Ama o köyde bağlama var, uzun ve sürekli sohbetler, hikâyeler var. Kendi değimiyle hepsinin değerini sonradan anlıyor. İstanbul'a geliş, inşaat işçiliği yaparak 4 çocuğunu okutan ve aslında müzisyen olmak isteyen bir babası, hafızası iyi "hikaye saklayıcısı" bir annesi var... 4-5 yaşında bağlama çalmaya başlayan Erdal Bey ile sohbete çocukluğundan konuşarak başladık. Sonrasında... Müzikten, türkülerden, âşıklardan, köyden-şehirden, dervişlerden, köklere dönmekten, duygulardan, kelimelerden, birlikte oluşturulan hafızadan, kayıt altına almaktan, çok çalışmaktan, samimiyetten, ustalardan-çıraklardan, aydınların yanılgılarından, Batı'dan-Doğu'dan, Anadolu'dan, kadından-erkekten-çocuktan, hatta bıyıktan, şelpeden, tezeneden, mazlumdan, umuttan, muhalefetten, eskilerden, günümüzden, sorumluluklardan, bağlamanın hatırlattığı pek çok şeyden konuştuk... Ve tabii ki yıllardır köy köy gezerek çocuklara ücretsiz bağlama eğitimi veren, sözlerin-hafızaların kaydını tutan Erdal Erzincan Gezici Bağlama Atölyesi'nden de söz açtık. Çok güzel bölüm; dinleyiniz...

Konuğum, şarkılarının sözlerini de kendi yazan bir müzisyen, şair ve şimdi roman yazarı Can Bonomo. Bonomo ile sohbete ‘Ateşli Silahlar ve Bilardo’ adlı kitabından konuşarak başladık; çocukluğundan, İzmir’den, radyoculuk günlerinden, ilk albümüne giden yoldan ve sonrasından, uzun yıllar dağılmayan ekiplerle işler yapmaktan, yemekten, şairden, şiirden, resimden, ilişkilerden, çok yönlü olmaktan, ilgi alanlarından, neşeden ve daha pek çok konudan söz açtık. Ve onun değimiyle “Podcast yapmanın, tekne sahibi olmaya benzemesi”ne de vurgu yaptık mı; yaptık! Zengin işi gibi biraz podcast yapmak, durduğu yerde yakıyor ve belki de en iyisi arkadaşının podcasti:)

Bu bölümde iki konuğum var; ikisi de tiyatrocu. Nezaket Erden ile Hakan Emre Ünal. Nezaket de Emre de genç yaşlarında şöhreti de, başarıyla gelen beğeniyi de tiyatroyla elde ettiler. Nezaket, eşi Emre ile birlikte Latife Tekin'in etkileyici eserinden uyarladıkları "Sevgili Arsız Ölüm'den - Dirmit" adlı tek kişilik oyunla çok beğenildi. Emre de keza Trom, N’Olcak Bu Yusuf Umut’un Hali gibi pek çok tek kişilik oyunla, yönetmenlik ve yazarlıkla kendini kanıtladı. İkisi de farklı geçmişlerden, zorluklardan çıkıp tiyatroda, ardından da ekranda kendilerini gösterdiler. "Bizden" hikayelerde de bize bizi anlatan işler yaptılar... . Profesyonel futbolcu olma yolunda ilerlerken sakatlanıp neredeyse dünyaya küsen, kendini insanlara kapatıp asosyal bir öğrencilik dönemi yaşarken tiyatroyla hayata dönen Bursalı Hakan Emre'yi dinlerken etkileniyor insan... Nezaket'in 3 kız kardeşiyle, Mersin'de şehirde ve köyde geçen yaşamını, "ilk karşılaşmalarını", heyacanlarını, korkularını, deneyip yanılmalarını ya da başarılarını dinlemek ise insana çok şey öğretiyor. Genç, çok düşünen, çok çalışan, 'oynayan', kendilerini kimi zaman kanatarak iyi bir şeyler yapmaya çalışan bu çifti dinlemek ufuk açıcı. Hem gülümseyecek hem sorgulayacak hem de -bence- daha çok oyun izlemek isteyeceksiniz... Dinleyiniz...