Έλληνες δημιουργοί από το 1821 έως σήμερα

Ο Κωστής Καλογρούλης διερευνά σε αυτό το podcast τους λόγους που μόνον δύο Έλληνες συγγραφείς έχουν καταφέρει να σπάσουν τα στενά όρια της νεοελληνικής επικράτειας και να γίνουν αληθινά γνωστοί και αναγνωρίσιμοι στο εξωτερικό. Ποιοι είναι αυτοί; Ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ο Νίκος Καζαντζάκης. Ας δούμε ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά των έργων τους. Η Αλεξάνδρεια έγινε μέρος της ποίησης του Καβάφη, η έννοια της αποτυχίας, της ήττας είναι κυρίαρχη στο έργο του, όπως βεβαίως και η έννοια της ειρωνίας και της αποσπασιοποιημένης θέασης του εαυτού και του κόσμου. Τον Καβάφη τον ενδιαφέρει η μεταβατική ιστορία, όχι η ένδοξη ιστορία. Αυτό που έχει κομβική σημασία για το κομμάτι που αφορά την αναγνωρισιμότητά του είναι η γνωριμία και η φιλία του με τον Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ, έναν από τους πιο σημαντικούς Βρεταννούς συγγραφείς της εποχής του. Ο Φόρστερ έχει μεταφράσει τον Καβάφη και έγινε ο πρέσβυς του στο εξωτερικό. Όσον αφορά τον Καζαντζάκη, πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική περίπτωση από αυτήν του Καβάφη: ο Καζαντζάκης προσπάθησε να αναπτύξει το ιδεώδες του Προμηθέα, της ρωμαλέας, ηρωϊκής, επικής ποίησης, του μεσσιανισμού. Οι ήρωές του είναι υπερβατικές φιγούρες που δημιουργούν τη δική τους ηθική. Αρκούν όολα αυτά για να εξηγήσουν τη δημοφιλία του Καζαντζάκη; Προφανώς και όχι. Ο Ζορμπάς του Κακογιάννη είναι σίγουρα ένας από τους λόγους που ξεκίνησε να γίνεται γνωστός διεθνώς. Η κύρια αιτία όμως έχει να κάνει με την εναλλακτική κουλτούρα των 60ς, που έδενε με τις ανησυχίες της γραφής του Καζαντζάκη. Ο Καβάφης και ο Καζαντζάκης κατάφεραν λοιπόν να αποκτήσουν παγκόσμιο κοινό και αυτό είναι κάτι που η νεοελληνική λογοτεχνία θα τους πιστώνει για πάντα.      

Ο Κωστής Καλογρούλης διερευνά σε αυτό το podcast τους λόγους που μόνον δύο Έλληνες συγγραφείς έχουν καταφέρει να σπάσουν τα στενά όρια της νεοελληνικής επικράτειας και να γίνουν αληθινά γνωστοί και αναγνωρίσιμοι στο εξωτερικό. Ποιοι είναι αυτοί; Ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ο Νίκος Καζαντζάκης. Ας δούμε ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά των έργων τους. Η Αλεξάνδρεια έγινε μέρος της ποίησης του Καβάφη, η έννοια της αποτυχίας, της ήττας είναι κυρίαρχη στο έργο του, όπως βεβαίως και η έννοια της ειρωνίας και της αποσπασιοποιημένης θέασης του εαυτού και του κόσμου. Τον Καβάφη τον ενδιαφέρει η μεταβατική ιστορία, όχι η ένδοξη ιστορία. Αυτό που έχει κομβική σημασία για το κομμάτι που αφορά την αναγνωρισιμότητά του είναι η γνωριμία και η φιλία του με τον Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ, έναν από τους πιο &si

Ο Κωστής Καλογρούλης μιλά σε αυτό το podcast για την περίφημη Γενιά του '30 στην νεοελληνική λογοτεχνία. Τι ήταν η Γενιά του '30 όμως; Σίγουρα είναι ένα από τα πιο κομβικά σημεία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Η πλειοψηφία των Ελλήνων ποιητών, πεζογράφων, φιλολόγων, εικαστικών έχουν συνδεθεί, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, με τη Γενιά του '30. Υπάρχει, άλλωστε και η γνωστή φωτογραφία από την οικία Κατακουζηνού (στέκι ανθρώπων του πνεύματος και καλλιτεχνών), όπου βλέπει κανείς τον Γιώργο Σεφέρη, τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Γιώργο Θεοτοκά, τον Άγγελο Τερζάκη, τον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον Γιώργο Κατσίμπαλη, τον Κοσμά Πολίτη, που έχει λειτουργήσει καταλυτικά στη συνείδηση του κοινού για το ποιοι απαρτίζουν αυτή τη γενιά και το σύγχρονο ελληνικό πνεύμα ευρύτερα. Τον όρο εφηύρε ο Θεοτοκάς γύρω στο 1945. Παρόλο που πρόκειται για ένα ανομοιογενές καλλιτεχνικά μείγμα συγγραφέων -κάτι που οδήγησε ορισμένους να πουν ότι η Γενιά του '30 δεν υπήρξε ποτέ-, όλα αυτά τα πρόσωπα γνωρίζονταν μεταξύ τους, δημιουργούσαν έναν πυρήνα ζύμωσης, δημοσίευσαν τα πρώτα τους έργα στις αρχές ή τα μέσα της δεκαετίας του '30. Όλοι είχαν ζήσει στο εξωτερικό, γνώριζαν τις νέες υφολογικές αναζητήσεις της εποχής και προσπάθησαν να καινοτομήσουν στην ελληνική λογοτεχνία. Και, βεβαίως, πρόκειται και για την πρώτη γενιά που κλήθηκε να ερμηνεύσει ιστορικά γεγονότα όπως τη Μικρασιατική καταστροφή, και την πρώτη γενιά που μοιραζόταν μια αίσθηση κοσμοπολιτισμού και που συνειδητά μεταμόρφωσαν την ελληνική λογοτεχνία.  

Ο Κωστής Καλογρούλης μιλά σε αυτό το podcast για την περίφημη Γενιά του '30 στην νεοελληνική λογοτεχνία. Τι ήταν η Γενιά του '30 όμως; Σίγουρα είναι ένα από τα πιο κομβικά σημεία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Η πλειοψηφία των Ελλήνων ποιητών, πεζογράφων, φιλολόγων, εικαστικών έχουν συνδεθεί, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, με τη Γενιά του '30. Υπάρχει, άλλωστε και η γνωστή φωτογραφία από την οικία Κατακουζηνού (στέκι ανθρώπων του πνεύματος και καλλιτεχνών), όπου βλέπει κανείς τον Γιώργο Σεφέρη, τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Γιώργο Θεοτοκά, τον Άγγελο Τερζάκη, τον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον Γιώργο Κατσίμπαλη, τον Κοσμά Πολίτη, που έχει λειτουργήσει καταλυτικά στη συνείδηση του κοινού για το ποιοι απαρτίζουν αυτή τη γενιά και το σύγχρονο ελληνικό πνεύμα ευρύτερα. Τον όρο εφηύρε ο Θεοτοκάς γύρω στο 1945. Παρόλο που πρόκε&iota

Σε αυτό το podcast, η Μαριάννα Μαυρουδή εστιάζει στο έργο σημαντικών Ελληνίδων γυναικών εικαστικών, και, πιο συγκεκριμένα, στην Άλεξ Μυλωνά, την Όπη Ζούνη, τη Χρύσα Βαρδέα και τη Ναταλία Μελά.  Η Άλεξ Μυλωνά, υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μορφές της γλυπτικής αφαίρεσης. Με επιρροές από τις βαθιές αξίες της ελληνικής τέχνης και σε επαφή με τις σύγχρονες αναζητήσεις που απαιτούσε η εποχή, δημιούργησε έργα που την ανέδειξαν ως μια από τις πιο σημαντικές εικαστικούς της χώρας. Η Όπη Ζούνη ήταν εκπρόσωπος της γεωμετρικής τέχνης στην Ελλάδα. Χρησιμοποιούσε σχήματα και χρώματα, εξετάζοντας την ικανότητα της κίνησης, του φωτός και της προοπτικής. Η Χρύσα Βαρδέα (Chryssa) υπήρξε μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λουμινισμού στον χώρο της γλυπτικής. Τα έργα της παρουσιάζουν τη ζωή των μεγάλων αστικών κέντρων και ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο εκφράστηκε δημιουργικά, αξιοποιώντας το νέον ως πλαστικό μέσο, έκαναν τα έργα της να διακριθούν. Τέλος, η σπουδαία Ναταλία Μελά, χρησιμοποιούσε "ready-made" σιδηρικά και εργαλεία και αντλούσε τα θέματά της από το φυσικό κόσμο, τα πτηνά και ζώα, κοκόρια, κριάρια, ταύρους, κατσίκες, περιστέρια, αλλά και από την ελληνική μυθολογία.