Jan-edana /Baratza

DNA molekula informazio asko dauka, eta ez gure gorputzean bakarrik; inguruan bizidun asko ditugu. Horregatik, DNA asko ere badago. Adituek badakite hori, eta baliatu egiten dute ingurua "irakurtzeko". Lurretik eta airetik ez ezik, itsasotik ere eskura daiteke informazio asko, itsasoko uretatik bertatik. Hori izango da aztergaia, Sustrai podcastaren zortzigarren eta azken atalean. Naiara Rodriguez Ezpeleta AZTIko ikertzaileak azaldu digu nolako informazioa lortzen duten itsasoko uretatik jasotzen duten DNAtik. 

Askotan hitz egiten da lehen sektoreak kliman duen inpaktuaz. Abeltzaintza adibide nabarmena da. Baina, ez abereekin ezta baratzarekin ere, gaur egungo jarduera ez da lehen bezalakoa. Ahalegina egiten da ahalik eta gehien murrizteko jarduera bakoitzaren inpaktua. Nerea Mandaluniz Astigarraga NEIKEReko ikertzaileak artzaintza berreratzaileaz hitz egin digu Sustrai podcastaren zazpigarren atalean. Ardiak zaintzeko modu berria da eta larratze-eredu berria ere bai. Emisioak murrizteko, eta zelaien oparotasuna handitzeko helburuz sustatua.

Geroz eta gehiago zaintzen dugu zer jaten dugun, eta geroz eta gehiagotan aztertzen dugu jaten dugun hori nahikoa ote den osasuntsu egoteko. Eta testuinguru horretan eta pertsonatik pertsonara aldea dagoenez, planifika daiteke norberarentzat pertsonalizatuta dagoen dieta egokia. Hain zuzen ere, AZTIn ikerketa bat ari dira egiten bide horretan; pertsona baten zelulen lipidoak aztertuta, informazio garrantzitsua eskura daiteke dieta pertsonalizatu horretan laguntzeko. Sustrai podcastaren  seigarren atalean, Javier Amezaga Mariezkurrena AZTIko ikertzaileak  azaldu digu nolakoa den ikerketa hori. Elikagai funtzionalei buruz ere hitz egin digu. 

Hankak asfaltotik atera, espaloitik jaitsi eta lurra bera zapaldu. Zapaltzen ari zaren hori lurzorua da, hazten den guztiaren oinarria. Eta horregatik babestu behar da. NEIKER-eko Nahia Gartzia Bengoetxea ikertzaileak azaldu digu Sustrai podkastaren atal honetan, zer esan nahi duen horrek. Bai eta lurzorua ondo egotea zergatik den ezinbestekoa gainerakoa ere ondo egoteko. Gainera, lurzoru guztiak ez dira berdinak, eta behar ezberdinak izateak esan nahi du lurzoruaren kudeaketa tokian tokikoa dela, konplexua eta leku bakoitzeko beharretara egokitzea dela eraginkorrena.  

Antibiotikoek mesedea egin diote gizarteari, baina luzaroan hartuta arazoak ere sortu dituzte. Horregatik, adituak gaixotasun bakterianoen aurka bakteriofagoak erabiltzeko aukera ari dira ikertzen. Bakterioak hiltzen dituzten birusak erabiltzea, alegia. AZTI, ikerketa horretan sartuta dago buru belarri; hain zuzen ere, Amaia Lasagabaster ikertzaileak eman dizkigu ikerketa horri buruzko azalpenak Sustrai podcastaren laugarren atalean.